Akty notarialne - istota i znaczenie w naszym systemie prawnym
Akty notarialne to dokumenty sporządzone przez notariusza, który jest funkcjonariuszem publicznym mającym uprawnienia do sporządzania aktów notarialnych. W polskim systemie prawnym akty notarialne pełnią ważną rolę, ponieważ są wymagane w przypadku wielu czynności prawnych, które mają istotne znaczenie dla stron. W niniejszym artykule omówimy istotę aktów notarialnych, ich rodzaje oraz sytuacje, w których są one wymagane.
Rodzaje aktów notarialnych
Akt notarialny - to najbardziej rozpowszechniony rodzaj aktu notarialnego, który zawiera treść czynności prawnej dokonywanej przez strony przed notariuszem. Akt notarialny jest wymagany m.in. w przypadku zawierania umowy sprzedaży nieruchomości, umowy spółki cywilnej, umowy darowizny nieruchomości czy testamentu notarialnego.
Protokół notarialny - jest to dokument, w którym notariusz odnotowuje przebieg określonego postępowania, np. walnego zgromadzenia spółki, licytacji, czy otwarcia testamentu. Protokół notarialny może być sporządzany na życzenie stron lub na mocy przepisów prawa.
Zaświadczenie notarialne - to dokument, w którym notariusz stwierdza określone zdarzenie, stan rzeczy, czy prawo. Przykładem zaświadczenia notarialnego może być potwierdzenie autentyczności podpisu na dokumencie.
Czynności prawne wymagające aktu notarialnego
W polskim systemie prawnym istnieje wiele czynności prawnych, dla których wymagane jest sporządzenie aktu notarialnego. Oto niektóre z nich:
- Sprzedaż nieruchomości - umowa sprzedaży nieruchomości musi być zawarta w formie aktu notarialnego, w przeciwnym razie jest nieważna.
- Zawarcie umowy spółki - w przypadku niektórych form spółek (np. spółki z o.o., spółki komandytowej) umowa spółki musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego.
- Darowizna nieruchomości - podobnie jak w przypadku sprzedaży, umowa darowizny nieruchomości również wymaga formy aktu notarialnego.
- Testament notarialny - jest to jedna z form testamentu, która daje największe gwarancje co do zgodności z wolą spadkodawcy. Testament notarialny sporządzany jest w formie aktu notarialnego.
Zalety aktów notarialnych
Akty notarialne mają szereg zalet, które przekładają się na bezpieczeństwo i pewność stron czynności prawnych.
- Pewność co do tożsamości stron - notariusz sprawdza tożsamość stron, co minimalizuje ryzyko podrobienia dokumentów lub podpisów.
- Pewność co do treści czynności prawnej - notariusz dokładnie opisuje treść czynności prawnej w akcie notarialnym, co pozwala uniknąć ewentualnych nieporozumień czy nieścisłości. Dodatkowo
notariusz jest obowiązany udzielać stronom niezbędnych wyjaśnień dotyczących dokonywanej czynności notarialnej.
- Pewność co do daty dokonania czynności prawnej - notariusz wpisuje do aktu notarialnego datę dokonania czynności prawnej, co ma istotne znaczenie w przypadku spornych sytuacji.
- Gwarancja ważności czynności prawnej - czynności prawne wymagające formy aktu notarialnego są nieważne, jeśli nie zostaną sporządzone w tej formie. Dzięki temu strony mają pewność, że ich czynność prawna jest ważna i zgodna z przepisami prawa.
- Ochrona przed niewłaściwym wykonaniem czynności prawnej - notariusz ma obowiązek doradztwa i informowania stron o konsekwencjach prawnych dokonywanej czynności, co pozwala uniknąć ewentualnych problemów związanych z niewłaściwym jej wykonaniem.
